İnsan, son kez anıldığı zaman ölmüş sayılacağına göre Şükrü Tül, çok uzun süre yaşayacak demektir.

Aydın'ın kuzeyinde, Büyük Menderes ovasına hakim bir tepede kurulu Tralleis antik kentine ilk gelişim. Önümüzde beyaz şapkası ve bastonuyla Arkeolog Şükrü Tül, her zamanki gibi, kenti ilk kez keşfediyormuşçasına heyecanlı; kentle ilgili bilgiler verirken sütunlu caddeden geçerek 'Üç Gözler' de denen Gymnasium'un ayakta kalan batı cephesine doğru ilerliyoruz. Bu devasa kemerli yapının ayaklarının oluşturulmasında heykel kaideleri, yazıtlar ve kornişler gibi malzemeler kullanıldığını öğreniyoruz.

Antik çağın eğitim, spor ve kültür açısından önde gelen yapılarından olan bu kalıntı için Evliya Çelebi şöyle demiş : Ve Üç Gözler'deki Kehkeşanasa* semaya ser çekmiş kavs-ı kuzahtan* nişan verir….

Daha sonra hamam kompleksi, tiyatro, agora, stadyum, kilise ve tapınak kalıntılarını inceliyoruz. Şükrü Hoca, engin bilgisini şiir okurcasına bize aktarıyor. Dor göçleri sırasında, yurtlarından olan Trakyalılar tarafından kurulan, ticaret yolları üzerinde bulunan Tralleis'te halk, bereketli Menderes havzası sayesinde zenginlik içerisinde yaşamış. Pergamon Krallığı egemenliğinde sikkelerin basım yeri olmuş. Hatta başka kentlerde başarı kazanan atletler Tralleisli diye onurlandırılmış. Epilepsi tedavisi nedeniyle tıp dünyasının tanıdığı ünlü hekim Aleksandros ile büyük yontu ustaları Apollonios ve Tauriskos da bu kentte yetişmiş. Ayrıca Ayasofya'nın iki mimarından biri olan Anthemios  da Tralleisliymiş. Deri ve keten üretiminde ileri düzeyde olan kentte 'terra sigillata' denen; kırmızı renkli, sırlı çömlekler üretilmiş.

Tralleis'te bulunan Seikilos'un mezar yazıtı ise bir şarkı ve notalarını içerdiği için özel bir öneme sahip. Bu yazıt, maalesef, 1800'lü yıllarda kaçırılarak 1966 yılında Kopenhag Ulusal Müzesi'ne satılmış. Müzik dünyasının en eski notalı buluntusu olan yaklaşık 2000 yıllık bu şarkının sözleri şöyle: 'Yaşadığın sürece göster kendini, sürekli dertlenip üzme kendini, yaşamak kısa sürer, zaman ölümü alt eder'. Bu dörtlük, 25 yıl kadar önce Petros Tabouris tarafından düzenlenerek icra edilmiş. Şarkıya kaval, kargı kastanyet, bendir ve zil eşlik ediyor.

( Bu linkten Seikilos şarkısını dinleyebilirsiniz:  https://www.youtube.com/watch?v=gPgqdUP5aI0)

Dünyanın en eski ve büyük antik kentlerinden biri olan Tralleis, zeytin ağaçlarıyla sarmaş dolaş; yüzyıllara meydan okuyarak; keşfedilmeyi umarak öylece ziyaretçilerini bekliyor. Şükrü Hocamız ise 13 martta aramızdan sonsuza dek ayrıldığında Şadan Gökovalı şöyle söylüyordu : İnsan, son kez anıldığı zaman ölmüş sayılacağına göre Şükrü Tül, çok uzun süre yaşayacak demektir. Öte dünyada Zeus'la hesaplaşmada; Homeros'la söyleşmekte….

Sevgili Hocam! Benim gibi gezginlere araştırmayı, değerlerimize sahip çıkmayı ve korumayı öğrettiğiniz; o güzelim kitapları bizlere miras bıraktığınız için size minnettarız. Karşılaştığınızda Homeros'a bizden de selam söylemeyi unutmayın!

Kamile KURT