Karya’nın kalbine gidiyoruz

Ark. M. Nezih AYTAÇLAR Danışmanlığında…

Karya Kültürü, Zeus Labrandos inancından günümüze ulaşan imgeler, bilgiler…
Antik Çağda Karya’nın, Beylikler-Osmanlı Döneminde bölgenin merkezi olan Mylasa, Milas… Hekatomnos’un Mezarı, Gümüşkesen Anıtı ve Evliya Çelebi’nin Milas’ı…
14. yy camilerinden, garimüslim tüccarların mirası olan Avrupai Milas evleri…

TUR PROGRAMI:

Sabah saat 07.30’da Karşıyaka/Bostanlı Vapur İskelesi yönündeki tramvay durağının arkasında, 07.50’de Alsancak/Lozan Meydanı’nda gezginlerimizle buluşarak, Aydın istikametinde yola çıkıyoruz.. Otoyol üzerinde bir kahvaltı ve ihtiyaç molası veriyoruz.

Yol güzergâhımızda bugünkü gezimizin hedefine uygun olarak Karya kültürü ve inançları üzerine konuşuyoruz. Bir zamanların işlek körfezi olan Latmos körfezinin Büyük Menderes’in alüvyonlarıyla nasıl Bafa Gölü’ne dönüştüğünü hayal ediyor, Latmos dağlarında çoban Endymion’la Ay Tanrıçası Selene’nin aşk öyküsünü anıyor, Çomakdağ köylülerinin kendilerine özgü gelenekleri ve mimarisi hakkında sohbet ediyor, Dibekdere’li müzisyenleri konuşuyor ve zamanın nasıl geçtiğini anlamadan Milas’a ulaşıyoruz.

İlk durağımız Labraunda Antik Kenti olacak. Milas’ın kuzeyinde, Batı Menteşe dağlarını aşarak Karpuzlu’ya ulaşan yol üstündeki bu ören yeri antik çağda bir yerleşme değil, Mylasa (Milas) kenti toprakları içinde yer alan bir kutsal alan. Karyalıların tanrısı Zeus’a Labraundos (çift yüzlü baltalı) sıfatıyla tapınılan bu kutsal alan, Perslerin Karya satrabı Hekatomnos ve oğulları zamanında, bu yönetici ailenin kudretinin bir nişanesi olarak önemli yapılarla donatılmış. Burada Yarıkkaya dibinden kanayan kutsal pınarı, Zeus tapınağını, “andron” adı verilen konuk ve ziyafet evlerini, teras ve stoaları, anıt mezarı geziyoruz. Antik çağda bir festival sırasında kutsal alanda yaşananları hayal etmeye çalışıyoruz. Kutsal alanı Mylasa’ya bağlayan antik yolun rotası üzerinden Milas’a geri dönüyor ve öğle yemeğimizi burada yiyoruz.

Milas, ticaret yolları üzerindeki konumu ve verimli ovasıyla, hem antik çağda Karya’nın, hem de Beylikler-Osmanlı döneminde bölgenin merkezi olarak kabul edilebilecek bir yerleşim. Halikarnassos’daki ünlü mezar anıtını yaptıran (sonra tüm anıt-mezarlar onun adıyla anılacaktır !) ve Karya satrabı olan Mausolos’un babası Hekatomnos’un mezarı son yıllarda Anadolu arkeolojisinin en heyecan verici keşiflerinden biri olarak kabul ediliyor. Eskiden bir tapınak olduğu varsayılan ve “Uzunyuva” olarak bilinen bu anıt mezarı, antik şehrin Baltalı Kapı denen girişini, Roma çağının en çarpıcı mezar yapılarından birisi olan Gümüşkesen’i geziyoruz. Milas ve çevresinin nadide buluntularına ev sahipliği yapan Arkeoloji Müzesi antik çağ Mylasa’sının sessiz tanığı olarak bizi bekliyor olacak.

Menteşeoğullarından Ahmet Gazi tarafından 1378 yılında yaptırılmış olan ve Batı Anadolu cami mimarisinde düz çatıdan kubbeye geçiş sürecini gözler önüne seren Ulu Camii, 1394 yılında Menteşe Valisi Hoca Firuz Bey tarafından yaptırılan, halk arasında Kurşunlu Cami ismi ile de tanınan ve mavi damarlı mermer kaplamalarından ötürü de Evliya Çelebi tarafından Gök Cami olarak anılan Firuz Bey Camii, 18. yüzyıl Milas’ının canlı ticaret hayatının sembolü olan Çöllüoğlu Hanı, hem dönemin yerel mimarisinin en güzel örneklerini sunan, hem de Yahudi, Rum ve Levanten tüccarların Macar ustalara yaptırdığı Avrupa stilini yansıtan Milas evleri bizim için görsel bir şölen olacak. Milas sokaklarında yürürken, “Ömür Uzatma Kahvehanesi”ni de anacağız…

Akşama doğru,bu keyifli gezi sona erecek ve İzmir’e dönüş’e geçeceğiz. Saat 19.30 – 20.00 civarında İzmir’de olmayı planlıyoruz.